NHÂN HỘI THẢO VỀ VAI TRÒ CỦA NGUYỄN TRI PHƯƠNG vào CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP NĂM 1858-1860 do HỘI SỬ HỌC TP ĐÀ NẴNG TỔ CHỨC, HÔM ni (28-9): Diệu kế đánh Pháp của danh tướng Nguyễn Tri Phương

(Cadn.com.vn) - Nguyễn Tri Phương, danh tướng triều Nguyễn đã xông trộn trận mạc từ phái nam ra Bắc, làm đề nghị nhiều chiến công để chống chặn dã chổ chính giữa xâm chiếm của giặc Tây phương, vào đó chiến công đánh đuổi liên quân Pháp–Tây Ban Nha từ năm 1858 đến năm 1860 tại Đà Nẵng đến nay vẫn được người đời nhớ mãi.

Bạn đang xem: Người xin triều đình vào đà nẵng đánh pháp là

155 năm trôi qua, Nghĩa địa Pháp–Tây Ban Nha vẫn nằm lặng lẽ bên trên bán đảo đánh Trà, như là chứng tích về sự thất bại của đội quân viễn chinh tây phương và cũng là kỳ tích của quân đội triều đình Huế, sau nhị lần thắng trận dưới tài chỉ huy của danh tướng Nguyễn Tri Phương. Cơ mà làm thế nào mà đội quân chân đất của triều đình nhà Nguyễn đánh thắng được đại bác và chiến hạm của giặc Tây?

Về vai trò của Nguyễn Tri Phương vào cuộc chiến tranh Mậu Ngọ (1858-1860), Thạc sĩ lưu lại Anh Rô-Hội Khoa học lịch sử Đà Nẵng nhìn nhận: nói đến Nguyễn Tri Phương tại cuộc chiến bảo vệ thành Đà Nẵng phải nhắc đến chủ trương "đào hào đắp lũy" và kế sách "lấy thủ làm chiến” của ông. Chính điều này đã làm phá sản ý đồ “đánh thốc ra Huế, buộc triều đình Huế đầu hàng” của liên quân Pháp–Tây Ban Nha”. Quả vậy, sau khoản thời gian được vua Tự Đức giao thống lĩnh cha quân tại mặt trận Đà Nẵng, Nguyễn Tri Phương đã thực hiện sách lược “lấy thủ làm lợi”, xây dựng nhiều phòng tuyến để dừng bước tiến quân giặc. “Căn cứ vào những tấm bản đồ vị quân Pháp vẽ, ta có thể thấy sự bố trí phòng thủ liên hoàn của Nguyễn Tri Phương.

Tại cửa sông Cu Đê, có đến 3 đồn: Cu Đê hạ đồn, Cu Đê thượng đồn và Cu Đê thủ phía thượng nguồn. Ngoài ra càng tiến về thượng nguồn Cu Đê, Nguyễn Tri Phương càng cho thiết lập một số đồn, bốt nhỏ tại các núi Trường Định, Phò Nam, nam Yên. Như vậy, ngoài những đồn lớn, bảo, tấn đã biết trước đây, Nguyễn Tri Phương còn đến thiết lập hàng chục đồn, bảo, lũy nhỏ để bảo vệ chặt con đường quan yếu Huế; hệ thống đồn này rất hiệu dụng vào việc chặn đứng quân Pháp thực hiện ý đồ giải tỏa đèo Hải Vân, tiến quân ra Huế”-ông Rô nói. Chính nhờ hệ thống bố phòng dày đặc đó, lúc quân Pháp tấn công đồn Chân Sảng thì quan lại quân triều Nguyễn đã "rót những phát thần công trúng đích" vào chiến hạm Némésis, ngay chỗ Đô đốc Page vẫn đứng chỉ huy. Y thoát chết nhưng viên chỉ huy dày dạn tởm nghiệm của y là trung tá Duppré Déroulède đã bị đại bác cắt làm đôi, mấy thương hiệu lính đứng gần đấy cũng chịu cảnh thương vong...

*
Tượng danh tướng Nguyễn Tri Phương tại Bảo tàng Đà Nẵng.

Nhìn nhận tứ tưởng chiến lược và chiến thuật dụng binh của Nguyễn Tri Phương, ông Ngô lộng lẫy (Học viện Chính trị - Hành chính quần thể vực 3) đặc biệt nhấn mạnh chiến thuật phòng thủ để tiến công của vị tướng này. “Nguyễn Tri Phương xin vua lấy thủ làm chiến, phòng ngự để tiến công chứ ko xin thủ chỉ để mà thủ. Và thực tế chiến trường chứng tỏ Nguyễn Tri Phương đã sáng suốt và dũng cảm lựa chọn phương án đúng. Quân đội Nguyễn Tri Phương đã chuyển từ cố thủ vào thành, trong đồn đắp đất, trong lũy cát trồng tre gai bên trên, hoặc chỉ phục kích vào các bụi rậm, sang cơ động vào các chiến hào và phục binh đánh giặc tại các hố chữ Phẩm”- ông Minh nói.

Với việc phòng thủ chủ động, dần dần quân đội Nguyễn Tri Phương đã chuyển phiên chuyển cục diện chiến trường, buộc quân Pháp từ thế chủ động trở thành bị động. Kinh ngạc về chiến thuật phòng thủ của Nguyễn Tri Phương, Savin de Larclause -sĩ quan lại trong đội quân viễn chinh Pháp thừa nhận: “Hôm nay chúng tôi chiếm đóng mảnh đất mà chúng tôi đã chinh phục vào trận đánh trước, nhưng mà chúng tôi chỉ đuổi quân địch được vài trăm mét và họ đã lui về ẩn mình trong một phòng tuyến mới mà họ củng cố vững chắc một cách gớm khủng. Người An phái nam có thái độ vững vàng, họ vây hãm chúng tôi bằng những công sự chiến đấu, chống cản mọi sự gặp mặt của chúng tôi với nội địa của họ. Đôi bố lần người ta đã thử đẩy lui họ, mà lại để làm gì khi từ bây giờ làm thiệt mất của họ vài bộ đất rồi họ sẽ chiếm lại ngày mai”.

Thực tiễn chiến trường cho thấy, kế hoạch đánh nhanh thắng cấp tốc để chóng kết thúc chiến tranh trong vòng 3 tuần của liên quân Pháp–Tây Ban Nha đổ vỡ. Sau 18 tháng chiến đấu tại mặt trận Đà Nẵng, quân của triều đình Huế do Nguyễn Tri Phương chỉ huy đã phá tan âm mưu đánh nhanh thắng cấp tốc của thực dân Pháp, buộc chúng phải rút đi. Sử gia người Pháp Taboulet nhận xét: “Việc chiếm đóng Đà Nẵng vào vòng 18 tháng, ko đủ làm lay chuyển được quyết trung tâm của triều đình Huế, cuộc viễn chinh Đà Nẵng đã kết thúc bằng một thất bại chính trị hơn là một thất bại quân sự, tuy khá đau đớn”.

Xem thêm: Sử dụng đoạn chat cộng đồng là gì ? cách tạo và sử dụng sử dụng đoạn chat cộng đồng cho nhóm facebook

Sau 155 năm cuộc kháng chiến chống liên quân Pháp- Tây Ban Nha, các sử gia đã có thể đánh giá kỹ rộng vai trò của danh tướng Nguyễn Tri Phương, dù có ko ít ý kiến mang lại rằng ông phòng thủ một cách thụ động, không tận dụng cơ hội để đánh trận quyết chiến với quân Pháp. Thế nhưng lại giả như lúc thống chế Lê Đình Lý quyết tử mà vua Tự Đức cử một người khác hoặc điều động Nguyễn Tri Phương ko kịp thời thì tình hình có lẽ đã diễn biến theo hướng bất lợi và nếu như vua cũng không tin tưởng, ko tỏ lòng tin tưởng vào Nguyễn Tri Phương với những sách lược “lấy thủ làm lợi” mà ông đưa ra thì có lẽ chúng ta sẽ khó có được chiến thắng... Chừng đó thôi cũng đủ thấy tài năng và nghệ thuật quân sự của danh tướng Nguyễn Tri Phương.

*

*

*

*

*
*
Đọc bài xích viết
Ở nuốm kỷ XIX, nước ta nằm trong tầm ngắm của thực dân Pháp trong chiến lược giành giật thị phần và không ngừng mở rộng khu vực tác động ở Đông nam giới Á. Đà Nẵng được đánh giá như một cửa ngõ ngõ kế hoạch để xâm lấn Việt Nam.

Sau khi Tổng đốc Lê Đình Lý bị trúng đạn trọng thương, rồi hy sinh, tự Đức đang cử Thống chế Chu Phúc Minh lên làm Tổng đốc quân vụ nạm Lê Đình Lý. Sau đó, từ Đức điều Nguyễn Tri Phương, võ tướng tá số một của ta, đang làm Kinh lược sứ nam giới Kỳ ra chỉ đạo mặt trận Đà Nẵng, nỗ lực cho Chu Phúc Minh. Là một trong những võ quan tài giỏi thao lược, ngay từ trên đầu Nguyễn Tri Phương đã review tình hình một cách chính xác và đặt ra một phương lược phòng vệ và đánh địch năng động, ưa thích hợp. Ông công ty trương ko tiến công địch chính diện nhằm tránh sức mạnh hỏa lực của địch, mà bao vây chặn địch kế bên mé biển, tăng cường phục kích địch, quán triệt chúng tiếp xúc với dân, triển khai “vườn không, công ty trống”, cô lập và triệt con đường tiếp tế, cung cấp lương thực trên chỗ.


Cho đến khi kết thúc năm 1858, quân địch vẫn không sao mở rộng được địa bàn chiếm đóng, phá vỡ vạc thế phòng thủ của ta, để triển khai chiến lược tấn công nhanh, thắng nhanh.

Tiến thoái hồ hết không được, Rigault de Genouilly, từ bây giờ được phong làm cho Đô đốc, bèn quyết định chuyển hướng tiến công vào Gia Định. Đầu mon 2-1859, quân Pháp chỉ vướng lại ở Đà Nẵng một lực lượng chiếm đóng tất cả một đại đội với vài chiếc chiến hạm bé dại do đại tá Toyou chỉ huy. Tương quan lực lượng trên Đà Nẵng từ bây giờ đã thế đổi, tạo nên thế tiện lợi cho ta. Lại thêm nhân tố thời tiết với khí hậu khắc nghiệt ở khu vực đây có tác dụng cho kẻ thù khốn đốn, gần như bị tước mất mức độ chiến đấu. Một chỉ đạo quân Pháp tại chỗ này đã thú nhận: “trên mảnh đất nóng cháy này, các binh sĩ của ta gục ngã, nạm không nổi khí giới”. Hồ hết toán viện binh hỗ trợ sau đó cũng trở thành tiếp tục hao mòn vì bệnh dịch và nhiệt độ oi bức, thêm vào đó sự căng thẳng mệt mỏi thần kinh do những cuộc đột kích hàng đêm vào các cứ điểm của quân triều đình với dân binh.


Có thể coi phía trên là chiến thắng lớn với duy nhất của quân và dân ta ở trận mạc Đà Nẵng vào hơn một phần tư nỗ lực kỷ chống xâm lược trường đoản cú 1858 mang đến 1884.